در تازهترین تحولات مرتبط با روابط ایران و آمریکا، استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور ایالات متحده در امور خاورمیانه، اعلام کرد که دونالد ترامپ به دنبال جلوگیری از درگیری نظامی با ایران از طریق اعتمادسازی و مذاکره است. او تأکید کرد که ایران نیز از طریق واسطهها با آمریکا در ارتباط است.
دو گزینه در برابر ایران: مذاکره یا اقدام نظامی
ویتکاف در گفتوگویی با تاکر کارلسون، مجری سرشناس آمریکایی، تأکید کرد که ترامپ دو راهکار برای مدیریت وضعیت ایران در نظر دارد:
1. گزینه نظامی
2. توافق دیپلماتیک
او تصریح کرد که ترامپ به صراحت اعلام کرده که راهکار دیپلماتیک را ترجیح میدهد و قصد آسیب زدن به ایران را ندارد. با این حال، در صورت عدم دستیابی به توافق، گزینه نظامی همچنان روی میز خواهد بود.
نامه ترامپ به رهبر جمهوری اسلامی و پاسخ ایران
حدود دو هفته پیش، دونالد ترامپ از ارسال نامهای به آیتالله خامنهای خبر داد که در آن پیشنهاد مذاکره مستقیم و توافق جدید هستهای مطرح شده بود. ترامپ همچنین هشدار داده که آمریکا به “لحظات پایانی” در ارتباط با ایران رسیده است.
با این حال، رهبر جمهوری اسلامی ایران چندین بار مذاکره با دولت ترامپ را رد کرد و در واکنش به این درخواست در سخنرانی روز اول فروردین تأکید کرد که آمریکا “سیلی خواهد خورد” و به نتیجهای نخواهد رسید.
افزایش سطح غنیسازی ایران و نگرانیهای بینالمللی
در حالی که مذاکرات میان ایران و آمریکا در هالهای از ابهام قرار دارد، ایران سطح غنیسازی اورانیوم خود را به میزان بیسابقهای افزایش داده است. بر اساس گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی:
• ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده ایران طی سه ماه گذشته از ۱۸۲ کیلوگرم به ۲۷۵ کیلوگرم افزایش یافته است.
• اورانیوم با این سطح غنیسازی به سرعت میتواند به ۹۰ درصد، یعنی سطح مورد نیاز برای تسلیحات هستهای، برسد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هشدار داده که ایران “تنها کشور غیرهستهای است که تا این حد غنیسازی میکند” و این مسئله موجب نگرانیهای جدی شده است.
موضع دولت ایران و آینده مذاکرات
در حالی که ایران تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را رد میکند، مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که به زودی پاسخ رسمی خود را به نامه ترامپ خواهند داد. وزیر خارجه ایران گفته که محتوای این نامه “بیشتر جنبه تهدید دارد” و تهران در حال بررسی نحوه واکنش به آن است.
از سوی دیگر، گزارشها نشان میدهد که ترامپ در نامه خود، یک ضربالاجل دوماهه برای دستیابی به توافق هستهای جدید تعیین کرده است. در همین راستا، استیو ویتکاف تأکید کرد که رئیسجمهور آمریکا همچنان به حل مسالمتآمیز مسائل با ایران خوشبین است و امیدوار است که این کشور “بار دیگر به جهان بازگردد و به یک ملت بزرگ تبدیل شود”.
جمعبندی
با توجه به تحولات اخیر، تنشها میان ایران و آمریکا در نقطه حساسی قرار گرفته است. در حالی که ترامپ همچنان بر مذاکره تأکید دارد، اما گزینه نظامی را نیز بهعنوان یک راهکار محتمل مطرح کرده است. در مقابل، ایران نیز به افزایش سطح غنیسازی خود ادامه میدهد، که این مسئله میتواند به تنشهای بیشتر منجر شود. باید دید که در هفتههای آینده، آیا مسیر دیپلماسی باز خواهد ماند یا تنشها به سمت تقابل مستقیم پیش خواهند رفت