افزایش نگران‌کننده اعدام‌ها در جهان؛ ایران در صدر با ۹۷۲ مورد

افزایش نگران‌کننده اعدام‌ها در جهان؛ ایران در صدر با ۹۷۲ مورد

سازمان عفو بین‌الملل در گزارش سالانه خود با عنوان «احکام اعدام و اجرای آن‌ها در سال ۲۰۲۴» از رشد چشمگیر اعدام‌ها در جهان خبر داده و ایران را در صدر فهرست کشورهایی قرار داده است که بیشترین احکام اعدام را اجرا کرده‌اند.

رکورد جدید از سال ۲۰۱۵ تاکنون

در این گزارش آمده است که در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۱۵۱۸ مورد اعدام در سراسر جهان به ثبت رسیده که این رقم، بالاترین آمار سالانه از سال ۲۰۱۵ تاکنون به شمار می‌رود. با این حال، تنها ۱۵ کشور در این سال حکم اعدام اجرا کرده‌اند که این پایین‌ترین رقم از نظر تعداد کشورها در تاریخ ثبت شده است.

ایران، عربستان و عراق؛ سه‌گانه مرگ

بیش از ۹۱ درصد کل اعدام‌های جهان تنها در سه کشور ایران، عراق و عربستان سعودی اجرا شده است. در صدر این فهرست، جمهوری اسلامی ایران با ۹۷۲ اعدام قرار دارد که ۶۴ درصد کل اعدام‌های ثبت‌شده در جهان را شامل می‌شود. این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳، ۱۱۹ مورد افزایش نشان می‌دهد.

در کنار ایران، عربستان سعودی شمار اعدام‌های خود را نسبت به سال گذشته دو برابر و عراق نیز تقریباً چهار برابر افزایش داده است.

اعدام به‌عنوان ابزار سرکوب

عفو بین‌الملل هشدار داده است که در برخی کشورها، به‌ویژه ایران و عربستان سعودی، اعدام به ابزاری برای سرکوب سیاسی و قومی تبدیل شده است. به گفته این سازمان، در ایران پس از اعتراضات گسترده موسوم به «زن، زندگی، آزادی»، افراد زیادی از جمله افراد دارای معلولیت ذهنی با محاکمه‌های ناعادلانه و اعترافات تحت شکنجه، اعدام شده‌اند.

نقض استانداردهای بین‌المللی

بیش از ۴۰ درصد از اعدام‌های سال ۲۰۲۴ به جرایم مربوط به مواد مخدر مربوط بوده‌اند، امری که برخلاف معیارهای بین‌المللی حقوق بشر است. چراکه این نوع جرایم در دسته «جدی‌ترین جرایم» قرار نمی‌گیرند.

دستاوردهایی در مسیر لغو اعدام

با وجود این روند نگران‌کننده، عفو بین‌الملل به پیشرفت‌هایی در سطح جهانی نیز اشاره کرده است. از جمله:

• زیمبابوه در سال ۲۰۲۴ مجازات اعدام را برای جرایم عادی لغو کرد.

• مالزی اصلاحات قضایی انجام داد که منجر به کاهش افراد در صف اعدام شد.

• در ژاپن، هاکامادا ایوائو پس از نزدیک به ۵ دهه انتظار برای اعدام، تبرئه شد.

• در آمریکا نیز، فعالان موفق شدند حکم اعدام راکی مایرز را متوقف کنند.

جهانی بدون اعدام؛ رؤیا یا واقعیت؟

آگنس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل، تأکید کرده که دولت‌هایی چون ایران و عربستان با اعدام به دنبال ساکت‌کردن صداهای معترض‌اند. اما در عین حال، او ابراز امیدواری کرده که روند جهانی به سمت لغو این مجازات در حرکت است و تنها زمان باقی مانده تا بشریت برای همیشه از «سایه چوبه‌های دار» رهایی یابد