عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، اعلام کرد که پاسخ رسمی جمهوری اسلامی به نامهی دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، از طریق عمان به واشینگتن ارسال شده است. این پاسخ که حاوی نقطهنظرات ایران در رابطه با وضعیت جاری و پیشنهاد ترامپ برای مذاکره است، روز ششم فروردین از طریق دیپلماتهای عمانی به آمریکا منتقل شد.
نامه ترامپ و واکنش ایران
دونالد ترامپ در تاریخ ۱۷ اسفند در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز اعلام کرده بود که نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ارسال کرده و پیشنهاد مذاکرات مستقیم داده است. این نامه از طریق انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس امارات متحده عربی، در دیدار با عباس عراقچی در ۲۲ اسفند به دست وزیر خارجه ایران رسیده بود.
منابع آمریکایی فاش کردند که ترامپ در این نامه به ایران دو ماه فرصت داده است تا برای دستیابی به یک توافق هستهای جدید با آمریکا وارد مذاکره شود. اما رهبر جمهوری اسلامی روز اول فروردین در واکنش به این موضوع، پیشنهاد مذاکره را رد کرد و خطاب به آمریکا گفت: «به جایی نمیرسید» و «سیلی میخورید».
مذاکرات غیرمستقیم بهجای مذاکرات مستقیم
در حالی که خامنهای و مقامهای جمهوری اسلامی مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کردهاند، عباس عراقچی اعلام کرد که مذاکرات غیرمستقیم همچنان ممکن است. او تصریح کرد:
«سیاست ما همچنان بر عدم مذاکره مستقیم در شرایط فشار حداکثری و تهدیدات نظامی قرار دارد، اما مذاکرات غیرمستقیم، همانطور که در گذشته نیز وجود داشته، میتواند ادامه یابد.»
پیش از این، کمال خرازی، مشاور خامنهای و رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، نیز گفته بود که ایران آماده آغاز مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا است.
ادامه بحران هستهای و نگرانی آمریکا
دولت ترامپ از ابتدا به شدت منتقد توافق هستهای برجام (۱۳۹۴) بود و در اردیبهشت ۱۳۹۷، آمریکا را از این توافق خارج کرد. ایران نیز در واکنش به این اقدام، از بسیاری از تعهدات برجامی خود عدول کرد و سطح غنیسازی اورانیوم را افزایش داد.
با تشدید این بحران، استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور خاورمیانه، اعلام کرد که هدف ترامپ جلوگیری از درگیری نظامی با ایران از طریق اعتمادسازی است. به گفته او، ایران از طریق واسطهها در حال ارتباط با آمریکا است.
وی افزود که ترامپ در پیام خود به ایران تأکید کرده که باید یک برنامه راستیآزمایی برای عدم تسلیحاتی شدن برنامه هستهای ایران اجرا شود.
نتیجهگیری
با وجود رد مذاکرات مستقیم توسط مقامات جمهوری اسلامی، مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا همچنان در حال انجام است. ارسال پاسخ رسمی ایران به نامه ترامپ از طریق عمان نشان میدهد که دیپلماسی پشت پرده میان دو کشور ادامه دارد.
با توجه به اولتیماتوم دوماهه آمریکا و افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران، سرنوشت تنشهای هستهای میان دو کشور در ماههای آینده روشن خواهد شد